Bazı deniz canlılarının sosyal yaşamı ve bilişsel karmaşıklığını ortaya koyan araştırma, meraklı deniz memelileri olan yunusları da anlamaya yardımcı oluyor.
Yunuslar, dünyanın hemen hemen her sahilinde bulunan canlılar olarak, çizgili gri ve beyaz desenleri ile okyanustaki en tanınmış hayvanlardır. Ayrıca diğer memeli hayvanlarda olduğu gibi, gruplar halinde seyahat ederler ve sürekli sohbet ederler.
Biyoakustik uzmanı Charlotte Curé’nin de yer aldığı yeni bir araştırma ise bazı deniz canlılarının sosyal yaşamı ve bilişlerinin karmaşıklığını irdeleyerek deniz memelilerinin akıllıca kararlar almak için çevrelerindeki sesleri nasıl kullandığını ortaya çıkarıyor. Yunusların birbirleriyle doğrudan iletişim kurdukları ve saldırmadan önce avlarının yerini tespit ettikleri biliniyor ancak Curé, yıllar önce boz yunuslarının diğer yunuslardan farklı sesleri nasıl yorumladıklarını merak ederek bir araştırma başlattı ve ekibiyle, yunusların seslere karşı nasıl hareket ettiklerine odaklandılar. Araştırmacılar deneylerinde, boz yunuslarının kaydedilen sosyal sesleri kullandıklarında diğer yunusların nasıl tepki verdiğini test etti. Dört yıllık saha çalışmasından sonra, sonuçlar deniz memelilerinin birbirlerini gizlice dinlediğini ve bu bilgiyi bir sonraki yüzülecekleri alana karar vermek için kullandığını ortaya koydu.
Deniz seviyesinin altında gerçekleşen hayvan iletişimini merak eden Curé ve ekibi, yaklaşık 10 yıl öncesine kadar bu kadar büyük okyanus memelilerinin uzaktaki konuşmalarını işitip tepki verebildiğini kanıtlayacak doğru araçlara sahip değildi. Artık yeterli ekipmana sahip olduklarını belirten Curé, bir sualtı hoparlörü taşıyan bir teknenin yanı sıra, test deneklerini işaretlemek için vantuzlu akustik sensörleri etiket yerine kullandılar ve bu hareketleri izlemek için drone’lardan yararlandılar.
Araştırmacılar, Terceira Adası kıyılarında etiketledikleri yaklaşık 14 bireysel yunusu ve yunus gruplarını takip ettiler. Yunuslar normalde düz bir çizgide yüzerler. Ancak Curé, sosyal bilgileri açığa çıkaran seslerin onları saptırabileceğini varsayıyordu. Başlangıçta, üç tür sese şahit oldular. Bunlar; yiyecek arayan yunusların tıkırtıları ve vızıltılarıydı. Ekip, bu sesleri diğer türlerin yüzerek geleceği ilgi çekici bir işaret olduğunu varsaydıkları bir “akşam yemeği zili” olarak yorumladılar. Başka bir kayıtta ise erkeklerin sosyal ıslık sesleri yer aldı ve bu seslerin, kadınları ve rakip erkekleri püskürtecek tehdit edici bir sinyal olduğu varsayıldı. Ekip, sesleri duyduktan sonra etiketlenen yunusların rotasını nasıl değiştirdiğine ilişkin analizlere dayanarak, karar verme süreçlerini incelediler. Erkek sesleri hayvanları uzaklaştırdı, “yemek zili” ve dişi buzağı sesleri ise hayvanları tekneye doğru çekti.
Bu gizli dinlemelerin keşfi, sadece yunusların zekasını sergileyen harika bir çalışma değil, aynı zamanda onları korumak için de kullanışlı olabilir. Bir limanın veya körfezin yakınında yüzen deniz memelileri bazen bu sularda kapana kısılıyor ve açık denize geri dönemiyorlar. Curé, şimdiye kadar bundan kaçınmak için iyi bir yöntem olmadığını, ancak bu çalışma sayesinde yardımsever insanların, mahsur kalan hayvanları olmaları gereken yere geri götürebileceğini söyledi.
Curé araştırmasında, hayvanları takip ederken bazen kaybettiklerini çünkü taktıkları etiketin çıkabildiğini söyledi. Bu durum, yunusların sesleri ve zekalarını sosyal sınırlarını korumak için nasıl kullandıklarına dair teorilerini pekiştirdiğini kanıtlıyor. Ayrıca Curé, pilot balinalar gibi diğer deniz memelileri ile benzer deneyler yapmak istediğini de dile getirdi.
Bilim insanları kısmen, kendi dil kullanımımızı nasıl anladığımızı şekillendirebileceğinden, hayvan davranışları ve onların iletişimleri arasındaki açık bağlantılara odaklanır. Bir yunusun başka bir gruba yaklaşma veya kaçınma konusunda karar vermesine izin veren sesli ipuçları ise dillerinin ne kadar zengin olduğunun bir göstergesi olabilir.
