Hava yolculuğunda mümkün olan en az olumsuz çevresel etkiyle nasıl seyahat edilir?
Sürdürülebilirlik her alanda karşımıza çıkmaya başlarken “yeşil uçuş”un mümkün olup olmadığı da merak konusu haline geliyor. Her geçen gün daha fazla insan uçak yolculuğu yapıyor ve havacılık artık tüm küresel karbon emisyonlarının (CO2) yüzde 2’sinden sorumlu tutuluyor. Hava yolcu sayısının da 20 yıl içinde iki katına çıkması bekleniyor.
Bazı makaleler sürdürülebilir hava yolculuğunun gerçekten mümkün olduğunu bildirirken, diğerleri bunu bir yanılsama olarak görüyor. Çoğu araştırmalar sonucunda ise en iyi yolun uçmaktan tamamen kaçınmak olduğu belirtiliyor.
Uçmak çok fazla karbon emisyonuna yol açıyor. Ortalama bir sayıdaki uçuş, en fazla karbon salınımına neden olan ilk 10 aktivite listesinde 6. sırada yer alıyor. Ancak, sıklıkla uçak yolculuğu yapmak bu listede 1 numarada yer alıyor. Bununla birlikte, bazı durumlarda uçak yolculuğu yapmak elbette gereklidir. Peki hava yolculuğunda mümkün olan en az olumsuz çevresel etkiyle nasıl seyahat edilir?
Mümkün olduğunca ‘sürdürülebilir’ nasıl uçabilirim?
Mümkün olduğunca ‘sürdürülebilir’ uçmak için uzmanlar, yolculara bazı ipuçları veriyor:
Direkt uçuşları seçin: Her şeyden önce, mümkün olduğunca direkt uçuşları tercih edin. Aktarmalı uçuşları seçtiğinizde daha uzun bir mesafe uçmanız gerekiyor. Bu da daha fazla karbon emisyonuna neden oluyor.
Daha sürdürülebilir bir havayolu seçin: Havayolu seçimi de sürdürülebilir uçuş için büyük bir fark yaratıyor. Japonya’nın hava sahasını modelleyen bir araştırma makalesi, az sayıda uçuş rotasını değiştirmenin, kontraillerin iklim üzerindeki etkilerini yüzde 59 oranında azaltabileceğini buldu. Örneğin, Hollandalı havayolu şirketi KLM de Amsterdam-Los Angeles gibi belirli rotalar için biyoyakıtlar tercih ediyor. Ayrıca, KLM ve All Nippon Airway gibi havayolu firmaları Dow Jones Sürdürülebilirlik Endeksi’nde ilk 3’te yer alıyor. Bu, en az ‘çevre kirliliğine yol açan madde’ kullanan havayolları oldukları anlamına geliyor.
Seyahat ederken koltuk seçimi: Koltuk seçiminiz emisyonlardan da tasarruf sağlayabiliyor. Business sınıfı bir koltuk, ekonomi sınıfı bir koltuktan çok daha fazla yer kaplar ve bu nedenle nispeten daha fazla az doğa dostudur.
Hava yolculuğundan kaçınmaya çalışın: Son olarak, mümkün olduğunca uçmaktan kaçınmaya çalışın. Tren veya otobüs tercih ederseniz CO2 emisyonlarında yüzde 90’a varan tasarruf sağlarsınız.
Hidrojen ve elektrikli hava yolculuğuna geçilecek mi?
Uçaklar her geçen gün daha verimli hale geliyor, ancak uçakların verimliliğindeki artış, havacılığın büyümesine ayak uyduramıyor. Bu nedenle yeni teknolojilere ihtiyaç duyuluyor. Elektrikle veya hidrojen üzerinde uçma genellikle bir alternatif olarak belirtiliyor. Motorların yeniden yapılandırılmasını gerektirmeyen e-yakıt veya sentetik yakıt yapmak için suyu hidrojen ve oksijene ayırmak için elektrik kullanılıyor. Hidrojen daha sonra jet yakıtı yapmak için karbondioksit ile birleştiriliyor. KLM kısa süre önce sentetik yakıtla çalışan ilk uçuşunu gerçekleştirerek bunun mümkün olduğunu kanıtladı.
Hidrojen üzerinde uçuşun yaygınlaşması şu an için mümkün değil çünkü çok fazla yer kaplıyor. İlk elektrikli uçak ise şu anda mevcut, ancak bunlar yalnızca birkaç kişi için yeterli alan sunuyor ve yalnızca kısa mesafelerde uçabiliyor. Elektrikli uçuşun uzun vadede ve daha büyük ölçekte mümkün olması bekleniyor, ancak bu çok uzun bir zaman alabilir. Güzel haber şu ki; çok sayıda adaya ve dağlık araziye sahip bir ülke olan Norveç, kısa mesafeli uçuşlarının 2040 yılına kadar elektrikli uçaklarla yapılacağına dair vaatte bulundu. Bu, diğer havayolu şirketlerini teşvik edecek bir vizyon olabilir.
Havayolu şirketleri jet yakıtı ihtiyaçlarını azaltmanın yeni yollarını bulmak için yapay zekayı (AI) kullanıyorlar. Air France, Norwegian ve Malaysia Airlines, yakıt tasarrufu sağlamanın yollarını bulmak amacıyla uçuşlardan milyarlarca kaydı analiz etmek için büyük verileri kullanıyor ve AI’a dayanan Sky Breathe adlı teknolojiyi tercih ediyor. Sky Breathe’in ana şirketi, 2019’da müşterilerine 150 milyon dolardan fazla tasarruf sağladığını ve CO2 emisyonlarını 590 bin ton azalttığını söylüyor.
Sonuç
“Sürdürülebilir hava yolculuğu mümkün mü?” sorusunun kısa cevabı: Hayır, sürdürülebilir hava yolculuğu mümkün değil. Gerçekten sürdürülebilir olmak için uçmamak en iyisidir.
Ancak yzun cevap ise şimdilik uçuşun çok daha az olumsuz çevresel etkiye sahip olmasını sağlamanın yollarını tercih etmek: Havayolu seçimi, koltuk, rota ve CO2 telafisi vb. Elbette, biraz daha az uçmak da bu noktada tasarruf sağlayabilir. Uzun vadede (50 yıl içinde) daha sürdürülebilir uçuşlar hayata geçirilecek olsa da o zamana kadar mümkün olduğu kadar emisyonsuz uçuş yapmak yolcuların elinde olacak.
Diğer taraftan, uçaklar sensörlerle donatıldıkça daha fazla veri üretecek ve bu da iyileştirmeler için ek bilgiler sunacak. Bu sayede algoritmalar hız, konfor ve emisyonlar dikkate alınarak yeni uçak tasarımları geliştirilebilecek ve uçuş planları oluşturulabilecek.
