GÜNDEM

Dinozorların yok olmasına küresel soğumanın neden olduğu ortaya çıktı

Devasa bir asteroit çarpmasının ardından ortaya çıkan ölümcül kükürt gazları ve iklim soğutmasının dinozorların neslini yok ettiği saptandı.

Yeni bir çalışmaya göre, 66 milyon yıl önce Meksika’nın kuzey Yucatán yarımadasını vuran ve dinozorları yok eden asteroit hakkında çarpıcı bilgiler kaydedildi. Asteroidin, Dünya’nın üst katmanlarına olağanüstü miktarda kükürt aerosolleri gönderdiği ve bunun sonucunda Güneş’i etkileyerek küresel soğumaya neden olduğu ortaya çıktı.

Bilim insanları uzun bir süredir stratosferdeki ince sülfat parçacıklarını, kitlesel yok oluşa sebep olan ve dünyadaki hayvanların %75’inin soyunu tüketen devasa iklim değişikliği olayının başlıca nedeni olarak görüyor. Yapılan çalışmayla, yüksek seviyedeki stratosferik kükürt ile Chicxulub kraterinin oluştuğu ve bir sülfat minerali olan alçıtaşı açısından zengin olduğu tespit edilen asteroidin etkisi arasında bir bağlantı bulundu.

Araştırmacılar, Chicxulub çarpmasının etkisiyle Dünya’ya oldukça büyük miktarda kükürt salınımı gerçekleştiğini ve Dünya’nın biyosferinin dengesini yeniden düzenlediğini söylediler. Aynı zamanda, asteroidin 12 km çapında olduğu ve çarpma sonucu 30 km derinlik yarattığı tahmin ediliyor. Ayrıca sülfat aerosollerinin, Dünya’nın stratosferine yükselerek gelen güneş radyasyonunu saçtığını ve çarpmadan sonra uzun yıllar boyunca gezegen ölçeğinde uzun süreli soğumaya neden olabileceğini de belirttiler. Bunun sonucunda araştırmacılar, sülfat aerosolünün neden olduğu küresel soğumayla, sülfürik asit yağmuru ve fotosentez için yüzey ışığının azalmasının K-Pg etkisinin ardından Dünya’daki birçok türü yok etmiş olabileceğini dile getirdiler.

Asteroit çarpmasından sonra Dünya atmosferine giren kükürt aerosollerinin önceki tahminleri, yaklaşık 30 ila 500 gigaton civarındaydı. İklim modellerine göre kükürt, çarpmadan sonra birkaç yıl boyunca Dünya yüzeyinin 2 ila 8 santigrat derece soğumasına neden olacak olan sülfat aerosollerine dönüşecekti. Ancak yeni bulgu, kükürt miktarı daha yüksek olduğu için iklim değişikliğinin daha da şiddetli olabileceğini gösteriyor. Araştırmanın yazarı Dr Junium, çarpma sonucunda yangınların ortaya çıktığını, kraterden çıkan kaya tozunun kurum ve uçucu maddelerle birlikte yıllarca sürebilecek bir etkiyle küresel olarak güneş ışınlarına etki ettiğini ve dinozor neslinin tükenmesine neden olduğunu söyledi.

Bilim insanları şimdilerde dünyanın her yerinde deniz ve karasal kayalarda bulunan K-Pg sınırı adı verilen ince bir tortu tabakasının geride bıraktığı jeolojik kayıtları inceleyerek olay hakkında değerli bilgiler elde etmeye devam ediyor. Araştırmacılara göre yeni bulgular, kış koşullarında ve küresel kitlesel yok oluşta sülfat aerosollerinin uzun süredir varsayılan rolü için doğrudan kanıt sağlıyor.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu