GÜNDEM

Bilim insanları ‘sonsuza kadar’ çalışabilen lazer üretti

Araştırmacılar, atom lazerlerinin optik lazerlerin yarattığına benzer bir teknolojik devrim başlatacağını söylüyor.

Amsterdam Üniversitesi’nde görev alan araştırma ekibi, ticari uygulamalarda yeni nesil teknolojinin potansiyelini açarak sonsuza kadar çalışabilen bir atom lazeri geliştirdiler. Ekip bu sayede, yaklaşık 30 yıl önce ilk kez gösterildiğinden beri fizikçileri şaşırtan atom lazerlerinin temel konseptiyle ilgili bir sorunu da çözmüş oldu.

Sıradan optik lazerlerden farklı olarak atom lazerleri, madde ışınları veren atomların Bose-Einstein yoğuşması (BEC) adı verilen atomların tek bir vücut gibi hareket eden homojen bir bulutlu kütle halinde birleştiği özel bir madde aşamasından oluşuyor. Tipik olarak, BEC’ler çok seyrek gazların alınması ve etkileşim özelliklerinin daha da azalması için soğutulmasıyla indüklenir. Bu noktada atomlar arasındaki dallar kendilerini makroskopik düzeyde ifade etmeye başlar ve böylece BEC oluşur.

Teknik olarak, klasik lazerler “madde” denilen şey yerine ışık enerjisi kullanır. Şimdiye kadar sadece darbeli bir BEC lazeri varken bilim insanları bu projeden bunun da sürekli bir geleneksel lazere giden yolda bir yol noktası olduğuna dikkat çekiyor. Ve şimdi de sürekli madde lazerinin önündeki engeli aştıklarını söylüyorlar. Araştırmayı yöneten Profesör Florian Schreck, çalışmalarında ardışık soğutma adımlarında ilerlerken atomları hareket ettirdiklerini ve bunun sonucunda ultra soğuk atomların bir BEC’de tutarlı madde dalgaları oluşturmak için kullanılabilecekleri deneyin özüne ulaştığını belirtti. Bu şekilde, bu süreci sonsuza kadar devam ettirebileceklerini de ekledi.

Bununla birlikte 1950’lerde icat edildiğinde bir optik lazer için olası uygulamaların kapsamı bilinmiyordu ve aynısı atom lazerleri için de geçerli olabilir. Bazı bilim insanları atom optiği, hassas atomik saatler ve diğer temel standart ölçümlerinde benzer bir devrimi ateşleyeceklerini umuyorlar. Bunun bir örneği, artırılmış veya sanal gerçekliği gerçeklikten ayırt edilemez hale getirecek ultra yüksek çözünürlüklü holografik görüntüler olabilir.

Sürekli bir atom lazeri yaratma problemini çözen araştırmacılar, şimdi bunu, teknik uygulamaların önündeki her türlü engeli ortadan kaldıracak kararlı bir madde çıktı ışını oluşturmak için kullanmayı planlıyorlar.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu